Marek Różycki

ADR 2011 – zmiany w przepisach odnośnie przewozu towarówniebezpiecznych

Przepisy transportowe charakteryzują się jedną cechą –zwykle o ich zmianie decyduje wypadek. Spektakularne zdarzenia związane zjednostkami transportowymi już nie raz w historii spowodowały zmianę optykipatrzenia oraz legislacji. Rok 2011 będzie kolejnym rokiem zmian. Dla polskichprzedsiębiorców najważniejsze będą zmiany w zakresie systemu szkoleniakierowców a także stosowania zwolnień. Celem niniejszego opracowania jestprzybliżenie najważniejszych zmian, które po upływie sześciomiesięcznego okresuprzejściowego będą bezwzględnie obowiązywać od dnia 1 lipca 2011 r.

Transport towarów niebezpiecznych

Staraniem zespołów roboczych ONZ (WP15) po raz kolejnywprowadzone zostaną zmiany w przepisach odnośnie transportu towarówniebezpiecznych. W dniach od 3 do 8 mają br w Genewie odbywało się posiedzenieprzedstawicieli poszczególnych państw, którzy przyjęli zmiany. Wartoprzypomnieć, że do dnia dzisiejszego stronami umowy ADR jest 46 państw, nietylko europejskich.

Głównym punktem ciężkości jest dostosowanie regulacji doprzepisów modelowych ONZ, co będzie przekładać się na postępujący procesharmonizacji regulacji w poszczególnych gałęziach transportu oraz zmiany wzakresie systemu szkoleń. Oryginał dokumentu wprowadzającego zmiany obejmuje(jedynie) 100 stron tekstu. Zmianie ulegają liczne definicje w tym w zakresieprzewozu ratunkowego. ADR nie będzie miał zastosowania do  przewozu wykonywanego lub nadzorowanego przezsłużby ratownicze,   w przypadku przewozuuszkodzonych lub zdefektowanych pojazdów najbliższego dopuszczonego parkingu.Zwolniono z ADR także przewóz artykułów spożywczych zawierających materiałyniebezpieczne (np. bita śmietana w aerozolach). Rozszerzono wyłączenie także nawyposażenie sportowe (np. piłki oraz lampy świąteczne).

            Noweregulacje wprowadzają obowiązek (dotychczas było to zalecenie nie sformułowanekategorycznie), by przed rozpoczęciem wykonywania czynności związanych ztowarami niebezpiecznymi każdy pracownik został odpowiednio przeszkolony.Zaświadczenia z przeszkolenia powinny być przechowywane przez okres ustalonyprzez „właściwą władzę”. W Polsce należy zatem zalecić okres co najmniej pięciulat.

Zmieni się także praktyka przewoźnika. Musi on nie tylkoupewnić się że posiada wymagane dokumenty lecz także sprawdzić ich zawartośćpod kątem odpowiedniości i kompletności.

Dokonujący rozładunku także będzie musiał upewniać się, żeładunek spełnia wymagania przepisów (dotychczas miał nie utrudniać rozładunku iposprzątać pojazd, gdy doszło do zabrudzenia pojazdu).  Wprowadzono nowe okresy przejściowe – jednymz najważniejszych jest ten który pozwala by przepisy klasyfikacyjne dlamateriałów szkodliwych dla środowiska, które obowiązują do 31 grudnia 2010mogły być używane do 31 grudnia 2013 r. W części 2 umowy ADR wprowadzono nowedefinicje dla mieszanin, zmieniono definicje „flegmatyzacji” dla klasy 1. Wklasie 3 (materiały ciekłe zapalne) dodano nowe nazwy towaru UN 1999. Nowa jesttakże definicja samonagrzewania. Dla materiałów toksycznych inhalacyjnie 6nowych numerów UN. Wykreślono produkty GMMO z klasy 6.2 - PS 219 oraz przyjętowytyczne OECD dla działania na skórę

W części 3 (wykaz towarów niebezpiecznych) zmiany obejmująprzebudowę kolumn wskazujących dopuszczalne kody zwolnienia LQ. Nowe wpisypolegają na podawaniu dla każdego towaru, gdy ma to zastosowanie danych w „l”lub „kg”. Dotychczasowe regulacje będą miały zastosowanie do 2015 r. mimo żenie będzie ich już w przepisach. Pozostaje nam jedynie stwierdzić, że nastronach naszych inicjatyw (www.doradca.adr.edu.pl)będzie utrzymywać informacje o starych i nowych zwolnieniach tak długo, jak tobędzie potrzebne.

Zmieniono łącznie dla 158 wpisów i dodano 19 nowych (0509, 1471, 3482 - 3495)

W części 4 najważniejsze zmiany dotyczą konstrukcyjnychwymagań dla opakowań z tworzywa. Uzupełnione zostały także instrukcje pakowaniaDla butli stalowych (dla UN1011, 1075, 1965, 1969 i 1978) wydłużono okres badaniado 15 lat. Zmiany w zakresie dokumentacji (część 5) Zmianie ulega format wpisuw dokumenty przewozowe dla odpadu. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisamipowinien on mieć następujący format:

UN 1230 ODPAD METANOL, 3, (6.1), II” lub „ UN 1230 ODPADMETANOL, 3 (6.1), GP II” lub „ UN 1993 ODPAD MATERIAŁ CIEKŁY ZAPALNY, I.N.O.(toluen i alkohol etylowy), 3, II” lub „ UN 1993 ODPAD MATERIAŁ CIEKŁY ZAPALNY, I.N.O. (toluen i alkohol etylowy), 3, GP II”.

Przy  zastosowaniuprzepisu dla odpadów z 2.1.3.5.5, oficjalną nazwę przewozową uzupełnia sięnastępująco: „ODPAD WEDŁUG 2.1.3.5.5” (np. „UN 3264 MATERIAŁ ŻRĄCY KWAŚNY NIEORGANICZNY CIEKŁY, I.N.O., 8, IIODPAD WEDŁUG 2.1.3.5.5”). Kolejną zmiana jest odstąpienie od podawania nazwytechnicznej  zgodnie z przepisemspecjalnym 274 działu 3.3. Wprowadzono regulacje, że wszystkie dokumentyprzewozowe  mają być przechowywane 3miesiące!

Zmieniono, także wzór instrukcji pisemnej dla kierowcy.Dokument ten od 2009 r. powinien być dostarczany kierowcy przez przewoźnika. Zmianaobejmuje dodanie nalepek dla towarów szkodliwych dla środowiska orazprzewożonych w podwyższonej temperaturze. Zawarty w instrukcji katalogwyposażenia (zależnego od oznaczeń – nalepek) obejmuje zmianę„pojemnika ztworzywa” na „pojemnik” do zbierania pozostałości. Dodatkowo szufla, mata iwspomnijmy pojemnik, jest wymagany  tylkodla materiałów stałych lub ciekłych z nalepkami nr. 3, 4.1, 4.3, 8, 9. Dlaprzykładu chlor w postaci gazowej ma przypisane nalepki 2.3, 5.1 i 8, cowymagało przy jego przewozie wspomnianego powyżej wyposażenia. Był to zapisniecelowy. Przepisy w zakresie transportu kolejowego wprowadziły obowiązekstosowania instrukcji pisemnej podobnie jak na drodze. Wymagane wyposażeniebędzie zależne od regulacji wewnętrznych poszczególnych krajów.

Po raz kolejny zmodyfikowano wymagania szkoleniowe dlakierowców (część8). Ostateczne brzmienie regulacji przedstawia się następująco:

1. Kierowcy pojazdów przewożących towary niebezpieczne powinni posiadać zaświadczenie wydane przez właściwą władzę (a nie jak dotychczas przez jednostkę wskazaną lub upoważnioną – czyli w Polsce ośrodki szkolenia). Oznacza to, że zaświadczenia będzie wydawał „organ”.
2. Zmienia się wzór zaświadczenia – będzie ono miło postać karty zbliżonej do znanej z systemu tachografu cyfrowego karty kierowcy.

3. Wprowadzono fakultatywną możliwość by właściwa władza zezwoliła na prowadzenie kursów podstawowych ograniczonych do określonych towarów niebezpiecznych, klasy lub klas. będzie zatem możliwe ukończenie przysłowiowego kursu „do przewozu oleju napędowego w cysternie”.
4. Jasno wyartykułowano obowiązek prowadzenia ćwiczeń praktycznych podczas kursów.
5. Szkolenie podstawowe oraz szkolenie specjalistyczne (dla cystern, materiałów wybuchowych lub radioaktywnych) mogą być organizowane w formie kursów zintegrowanych, prowadzonych łącznie przez tę samą jednostkę szkolącą.
6. Kierowca nabywa uprawnienia na okres lat pięciu może jednak w okresie roku poprzedzającego upływ daty ważności przystąpić do kursu doskonalącego i zdać egzamin, w wyniku czego ważność uprawnień jest przedłużana o kolejne pięć lat licząc od daty upływu ważności poprzedniego egzaminu. Dodano nową zasadę w myśl której kierowca może przystąpić do kursu i egzaminu w okresie poprzedzającym okres dwunastu miesięcy przed upływem terminu ważności posiadanego zaświadczenia. Nowe zaświadczenie będzie wydane na okres pięciu lat licząc od dnia, w którym kierowca zdał z wynikiem pozytywnym egzamin dotyczący kursu doskonalącego.

Zmiany dotychczasowe wchodzące w życie

Warto przypomnieć że z dniem 1 stycznia 2011 wchodzą w życieprzepisy wprowadzone poprzednimi zmianami. Wynika to z końca okresówprzejściowych przyjętych w poprzednich latach.

-       Należy stosować nalepki dla klasy 5.2 zgodnie znowymi wzorami (2 kolory tła).

-       Należy stosować nalepki w klasie 7 tylko zangielskimi napisami.        

-       Przy przewozie towarów zapakowanych na zasadachzwolnienia LQ (ilości ograniczone) o masie powyżej 8 ton brutto pojazd musi byćoznaczany z przodu i z tyłu napisem „LTD QTY” na białym tle. Regulacja wzakresie oznaczenia zmieni się ponownie w wyniku przyjętych zmian ADR 2011 wroku 2015. Zamiast tablic z napisem będzie stosowny romb z zaczernionymi rogami(góra i dół) o wymiarach 25 x 25 cm.

Niestety w przepisach dostrzegalna jest pewna niepokojąca tendencja.Po raz kolejny wprowadzane są zmiany tylko po to, by za dwa czy trzy latazmienić je ponownie. Trudno zrozumieć jaki jest cel zmian w kolejnościopisywania towarów w listach przewozowych. Za niewłaściwą kolejność może byćnałożona kara (np. w Polsce 500 zł) a każda zmiana w systemach informatycznychkosztuje. Skutek nowych regulacji w żaden sposób nie przeszkadza się na poprawęstanu bezpieczeństwa. Można postawić sobie pytanie o co zatem chodzi? Czyżbylobbing informatyków?

Przeczytaj inne teksty Marka Różyckiego

• Gdy rozum wygrywa, czyli wyszło na nasze
• Sprawozdawczość Zinterpretowana
• ADR – przepisy międzynarodowe w krajowym standardzie?

Marek Różycki o sobie