Cena polisy OCP odgrywa znaczną rolę przy zawieraniu ubezpieczenia, gdyż od niej w dużej mierze zależy zakres uzyskanej ochrony. Zawierając ubezpieczenie OCP należy przede wszystkim zwracać uwagę na to, czy pokrywa ono optymalnie odpowiedzialność cywilną wynikającą z faktu prowadzenia działalności transportowej. Dlatego też cena w żadnym stopniu nie powinna być głównym a już na pewno nie jedynym miernikiem jakości zawieranego ubezpieczenia.

Przewoźnicy przy wykopywaniu polisy OCP często kierują się niską składką, gdyż wychodzą z założenia, że jest im ona potrzebna jedynie po to, aby móc otrzymywać zlecenia transportowe. Duży wpływ na taki pogląd środowiska transportowego mają pośrednicy ubezpieczeniowi, którym nie specjalnie zależy na dobrej jakości ubezpieczeń i dla prowizji oferują tanie i wielu przypadkach bezwartościowe polisy. Ubezpieczyciele bardzo skutecznie wykorzystują kiepski zakres i często odmawiają odszkodowań, co jeszcze bardziej utwierdza przewoźników w ich przekonaniu.

Tanie nie znaczy dobre

Tanie ubezpieczenie OCP, oprócz niskiej składki charakteryzuje się też tym, że nie pokrywa większości ryzyk, które generują odpowiedzialność przewoźnika. A należy pamiętać, że głównym celem zawierania ubezpieczenia jest przeniesienie na zakład ubezpieczeń swojej odpowiedzialności w zamian za określoną składkę. Zakres ponoszonej przez przewoźników odpowiedzialności jest bardzo duży i często muszą się oni mierzyć się z roszczeniami o znacznych wartościach. Jeżeli więc taka polisa OCP nie obejmie szkody, za którą przewoźnik ponosi odpowiedzialność, nie pozostaje nic innego jak pokryć szkodę we własnym zakresie. Tak więc w niektórych przypadkach tania polisa może nie mieć żadnej wartości. Przed jej wykupieniem należy się więc poważnie zastanowić, czy płacąc niską składkę tak naprawdę cokolwiek oszczędzimy, czy może w razie szkody stracimy znacznie więcej, aniżeli zaoszczędzony tysiąc lub dwa tysiące złotych.

Cena polisy OCP i jej wpływ na zakres ubezpieczenia

Polisy OCP są polisami obrotowymi i ich cena w dużej mierze zależy od osiąganych przychodów, jednakże na cenę zdecydowany wpływ ma wynikający z nich zakres ubezpieczenia. Poniżej podam kilka przykładów, które wprawdzie podrażają koszt zakupu polisy, ale znacznie poprawiają bezpieczeństwo przewoźnika.

• włączenie towarów, które mogą być przewożone w czasie trwania ubezpieczenia

   

  Należy mieć na uwadze, że polisa będzie obowiązywać rok i w czasie obowiązywania ubezpieczenia asortyment przewożonych towarów może się zmienić. Jeśli zatem we wniosku zostały zadeklarowane towary, które są obecnie przewożone a za kilka miesięcy pozyskamy kontrahenta, który będzie nam zlecał przewozy innych towarów, nie będą one objęte ochroną. Szkoda w takim towarze, pomimo posiadania polisy OCP obciąży zatem nas – zakład ubezpieczeń nie wypłaci za nią odszkodowania.

   

• wprowadzenie do polis OCP kwotowych franszyz redukcyjnych

   

  Franszyzy redukcyjne są nieodłącznym elementem ubezpieczeń OCP. Zazwyczaj występują franszyzy kwotowe (np. 1.000 zł. lub 200 euro), jednak wielu ubezpieczycieli stosuje procentowe franszyzy redukcyjne, np. 5, 10 a nawet 15%. Pozornie wydawać się może, że nie ma między nimi żadnej różnicy, jednak to jaka i w jakiej wysokości franszyza jest wpisana w polisę OCP przy dużych szkodach może mieć dla przewoźnika ogromne znaczenie. Przy szkodzie rzędu 50.000 euro, franszyza w wysokości 10% będzie stanowiła dla przewoźnika dość znaczne obciążenie finansowe, gdyż ubezpieczyciel pokryje szkodę tylko w 90% a różnicę, czyli 5.000 euro przewoźnik będzie musiał pokryć sam. Franszyza kwotowa ma ten plus, że zawsze można określić, jaki będzie udział przewoźnika w każdej szkodzie.

   

• rozszerzenie zakresu ochrony o rażące niedbalstwo

   

  Większość zakładów ubezpieczeń wyłącza swoją odpowiedzialność za szkody powstałe wskutek rażącego niedbalstwa. I pomimo, iż trudno jest oddzielić niedbalstwo zwykłe od rażącego, ubezpieczyciele bardzo często przypisują przewoźnikom rażące niedbalstwo, za które mogą uznać praktycznie każde działanie lub zaniechanie przewoźnika (w tym jego pracowników i kierowców), np. naruszenie przepisów prawa drogowego, niewłaściwe zabezpieczenie towaru, błędne ustawienie temperatury przewozu, zlecenie przewozu oszustowi i wiele, innych. Rozszerzenie zakresu ochrony o rażące niedbalstwo, choć zwiększy koszt polisy OCP, znacznie zmniejszy pole do stosowania przez zakłady ubezpieczeń uznaniowości przy ocenie swojej odpowiedzialności za szkodę, tym samym zmniejszy możliwość odmawiania odszkodowań.

   

• odpowiednio wysoka suma gwarancyjna

Przy zawieraniu ubezpieczenia OCP należy pamiętać, że przewoźnik ponosi odpowiedzialność za szkodę do określonej wartości. Wysokość kwotowej odpowiedzialności przewoźnika jest określona w stosownym prawie przewozowym i wynosi:

• art. 23. ust. 3. konwencji CMR – 8, 33 SDR za kilogram wagi towaru

• art. 80. ust. 1. prawa przewozowego – wartość przesyłki

Ograniczenie wynikające z art. 23.3. konwencji CMR nie ma zastosowania w przypadku, gdy do szkody doszło wskutek rażącego niedbalstwa przewoźnika. Przy określaniu sumy gwarancyjnej należy zatem mieć na uwadze to, w jakiej wysokości możemy ponosić odpowiedzialność za szkodę. Zbyt niska suma gwarancyjna może bowiem nie wystarczyć na pokrycie szkody z posiadanej polisy OCP, co spowoduje, że za część szkody będziemy musieli zapłacić sami.

Właściwe określenie sumy gwarancyjnej zmniejsza zatem ryzyko pokrywania szkód z własnej kieszeni w przypadku wystąpienia szkody o wartości przekraczającej sumę gwarancyjną – szczególnie w przewozach krajowych, gdzie przewoźnik odpowiada do wartości przesyłki i w przewozach międzynarodowych, w przypadku postawienia zarzutu rażącego niedbalstwa.

• rozszerzenie o przewozy wykonywane przez podwykonawców i zwolnienie ubezpieczającego z obowiązku wpisywania go w list przewozowy

   

  Część ubezpieczycieli wyłącza ochronę za przewozy wykonywane przez podwykonawców a większość wymaga, aby list przewozowy był wystawiony na ubezpieczającego. Jeżeli zatem przewozy są zlecane podwykonawcom niezbędne jest włączenie takich przewozów w zakres polisy OCP z jednoczesnym zniesieniem obowiązku wpisywania ubezpieczającego w list przewozowy. I choć takie rozszerzenie powoduje wzrost składki, to w zamian dość znacznie rozszerza zakres ochrony ubezpieczeniowej.

   

• zniesienie obowiązku odbywania postojów wyłącznie na parkingach strzeżonych

   

  Taki obowiązek jest bardzo trudny do spełnienia i zwykle wiąże się z odmowami odszkodowań. Należy zatem bezwzględnie unikać zakładów ubezpieczeń, które nakładają na taki obowiązek lub podejmować próby złagodzenia takich obostrzeń w swojej polisie OCP nawet kosztem dodatkowej składki.

   

• rozszerzenie o wydanie towaru osobie nieuprawnionej

Takie rozszerzenie jest praktycznie niemożliwe do uzyskania, gdyż większość zakładów ubezpieczeń po prostu nie chce ponosić odpowiedzialności z tego tytułu nawet za dopłatą składki. W dobie zwiększonego ryzyka kradzieżami i oszustwami jest ono wręcz niezbędne, aby zabezpieczyć się przez skutkami utraty towaru w wyniku wydania osobom nieuprawnionym. Szczególnie jest to ważne przy zlecaniu większej liczby przewozów podwykonawcom, pod których bardzo często podszywają się oszuści.

• rozszerzenie o szkody spowodowane przez uchodźców i imigrantów

Uzyskanie takiego rozszerzenia jest również praktycznie niemożliwe. Jednak w przypadku, gdy przewozy są wykonywane przez rejony o dużym nasileniu ruchu imigracyjnego, np. Francja - Wielka Brytania, Grecja, Turcja i Włochy, a przewożone są towary żywnościowe lub wyroby farmaceutyczne (występuje zwykle szkoda całkowita), takie rozszerzenie jest wręcz niezbędne. Przewoźnik ponosi bowiem pełną odpowiedzialność za szkody w towarze spowodowane przez imigrantów znajdujących się w przestrzeni ładunkowej, zatem ubezpieczenie powinno być rozszerzone o takie ryzyko nawet, gdy wiąże się to z dodatkowym kosztem.

Zobacz jakie były skutki zawarcia tanich ubezpieczeń opartych na klasycznych warunkach

We wszystkich poniższych przypadkach znane i popularne zakłady ubezpieczeń odmówiły wypłaty odszkodowania, gdyż ubezpieczenia OCP były zawarte na bazie ogólnych warunków ubezpieczenia a składka nie przekraczała 3.500 złotych. 

Przykład 1.

Ubezpieczenie OCP w ruchu międzynarodowym zawarte w W., przewóz międzynarodowy wykonywany przez podwykonawcę, wypadek środka transportu i szkoda w towarze na kwotę 16.523, 78 EUR.

Przyczyna odmowy:

list przewozowy CMR został wystawiony na podwykonawcę

Podstawa:

W. udziela ochrony ubezpieczeniowej w zakresie odpowiedzialności cywilnej ubezpieczającego, dokonującego przewozu przesyłek na podstawie listu przewozowego CMR, w którym są zamieszczone dane ubezpieczającego: nazwa (nazwisko) i adres.

Przykład 2.

Ubezpieczenie OCP w ruchu międzynarodowym zawarte w P. bez rozszerzenia o stosowną klauzulę, w czasie przewozu międzynarodowego pojazd został zaparkowany na parkingu przy stacji paliw we Francji, skąd został skradziony, całkowita utrata towaru na kwotę 64.290, 34 EUR.

Przyczyna odmowy:

pojazd nie został pozostawiony na parkingu strzeżonym

Podstawa:

Na czas postoju środka transportu ubezpieczony zobowiązany jest ze szczególną starannością zabezpieczyć środek transportu wraz z towarem oraz pozostawić środek transportu na parkingu strzeżonym (...) oraz ze szczególną starannością zabezpieczyć środek transportu wraz z towarem.

Przykład 3.

Ubezpieczenie OCP w ruchu międzynarodowym zawarte w U., wypadek środka transportu i szkoda w przewożonych meblach na kwotę 26.850, 25 EUR.

Przyczyna odmowy:

kierowca przekroczył dopuszczalną prędkość o 25 km/h

Podstawa:

U. nie ponosi odpowiedzialności za szkody wyrządzone umyślnie lub wynikające z rażącego niedbalstwa przewoźnika.

Przykład 4.

Ubezpieczenie OCP w ruchu międzynarodowym zawarte w C., towar został wydany podstawionemu odbiorcy, całkowita utrata towaru na kwotę 41.970, 76 EUR.

Przyczyna odmowy:

wydanie towaru osobie nieuprawnionej

Podstawa:

Ubezpieczenie nie obejmuje odpowiedzialności cywilnej Ubezpieczającego z tytułu szkód powstałych wskutek wydania towaru osobie nieuprawnionej.

Co zatem daje lepsze i droższe ubezpieczenie?

Zmniejsza ubezpieczycielowi możliwości niewypłacania lub ograniczania odszkodowań za szkody, które mogą powstać w czasie wykonywania przewozów.

Jeżeli zatem właściwie podejdziemy do zawarcia ubezpieczenia OCP, ewentualna szkoda nie spowoduje większej straty w naszych finansach – pokryje ją zakład ubezpieczeń.

________________________________

Wszystkie opisane powyżej rozszerzenia zwiększają składkę, niektóre z nich zaś wymagają znalezienie takiego pośrednika, który może takie rozszerzenie uzyskać. Polisa OCP zawierająca takie opcje z całą pewnością będzie droższa od klasycznych i często kiepskich rozwiązań agencyjnych, ale warto przyjąć dodatkowy koszt, gdyż w zamian uzyskujemy szerszy zakres ubezpieczenia i zwiększamy bezpieczeństwo swoje i swojej rodziny. Powyższe przykłady dowodzą, że oszczędzając na polisie OCP możemy stracić samochód, mieszkanie lub nawet dom oraz pozbawić się możliwości wykształcenia dzieci. Dla przykładu, studia I stopnia z wyżywieniem i zakwaterowaniem w Wielkiej Brytanii to wydatek rzędu 150 tys. złotych, co stanowi koszt średniej szkody transportowej. Przy większych szkodach na szalę kładziemy znacznie więcej.

Jerzy Różyk

ekspert ds. oceny ryzyka w transporcie

i ubezpieczeń transportowych

CDS Kancelaria Brokerska

www.oc-przewoznika.info